İçindekiler
İdrar yaparken ağrı ve yanma hissi ile belirti gösteren idrar yolu enfeksiyonu, bilinenin aksine kadınlarda daha sık görülen bir rahatsızlıktır. Yaşam kalitesini ciddi oranda düşüren ve tedavi edilmediği takdirde farklı hastalıkların da yolunu açabilen idrar yolu enfeksiyonunun tanısı idrar tahlili ve kültürü ile konulabiliyor. Genellikle antibiyotik tedavisi ile tedavi edilen bu rahatsızlıkta bol sıvı tüketimi hastalık dönemi ve sonrasında önemli yer tutuyor.
İdrar yolu enfeksiyonu, üriner sistem (idrar sistemi), böbrekler, mesane veya üretranın (idrarı mesaneden dışarıyla yönlendiren tüp) herhangi bir yerinde koli basili başta olmak üzere bakterilerin neden olduğu ve vücutta en çok görülen ikinci enfeksiyon türüdür. İdrar yolu enfeksiyonlarının içinde en sık görülenlerin başında mesanenin enfeksiyonu olan sistit hastalığı gelmektedir.
Enfeksiyonun Belirtileri Nelerdir?
- İdrar yaparken yanma veya ağrı
En yaygın belirtidir. İdrar sırasında yanma veya batma hissi yaşanabilir.
- Sık idrara çıkma
Sık sık tuvalete gitme ihtiyacı duyulabilir, ancak her seferinde çok az miktarda idrar yapılır.
- Acil idrar yapma isteği
Aniden idrara çıkma ihtiyacı hissedilebilir
- Bulanık, kötü kokulu veya kanlı idrar
İdrar normalden farklı bir renkte veya kokuya sahip olabilir, bazen de kan görülebilir.
- Pelvik ağrı
Özellikle kadınlarda, alt karın bölgesinde ağrı hissedilebilir.
- Ateş, üşüme veya titreme
Enfeksiyon böbreklere yayıldığında ateş, üşüme ve titreme gibi daha ciddi belirtiler ortaya çıkabilir.
- Yorgunluk ve halsizlik
Genel bir yorgunluk hissi yaygın olabilir.
İdrar Yolu Enfeksiyonları Nelerdir?
En sık görülen 3 idrar yolu enfeksiyonu:
Üretrit
Üretrit, üretranın iltihaplanması anlamına gelir ve genellikle bakteri, virüs veya mantarlar nedeniyle oluşur. Bu durum, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan (örneğin klamidya veya gonore) kaynaklanabileceği gibi, kimyasal maddeler veya travma gibi enfeksiyon dışı faktörler nedeniyle de meydana gelebilir.
Üretritin belirtileri arasında idrar yaparken ağrı veya yanma hissi, sık idrara çıkma isteği, üretral akıntı ve erkeklerde testis ağrısı bulunur. Tedavi, enfeksiyonun nedenine bağlı olarak antibiyotikler veya antiviral ilaçlar ile yapılır. Üretritin önlenmesi için cinsel ilişki sırasında korunma ve hijyen kurallarına dikkat etmek önemlidir.
Sistit
Sistit, mesanenin iltihaplanmasıdır ve genellikle bakterilerin mesaneye ulaşmasıyla oluşur. En yaygın türü, idrar yolu enfeksiyonuna bağlı olan bakteriyel sistittir. Kadınlarda daha sık görülür, çünkü kadınların idrar yolu erkeklere kıyasla daha kısadır ve bu nedenle bakterilerin mesaneye ulaşması daha kolaydır.
Tedavi genellikle antibiyotiklerle yapılır. Ayrıca bol sıvı tüketimi ve mesaneyi tamamen boşaltmak enfeksiyonun tedavisine yardımcı olabilir. Sistiti önlemek için hijyen kurallarına dikkat etmek, cinsel ilişki sonrası idrar yapmak ve bol su içmek önerilir.
Piyelonefrit
Piyelonefrit, böbreklerin bakteriyel enfeksiyonu sonucu meydana gelen ciddi bir idrar yolu enfeksiyonudur. Genellikle idrar yollarındaki bir enfeksiyonun (örneğin, sistit) tedavi edilmediği durumlarda bakterilerin böbreklere ulaşmasıyla gelişir. Akut ve kronik olmak üzere iki türü vardır. Akut piyelonefrit, hızlı ve ciddi semptomlarla kendini gösterirken, kronik piyelonefrit uzun süre devam edebilir ve böbrek hasarına yol açabilir.
Bu enfeksiyonun tedavisi genellikle hastane ortamında damardan antibiyotiklerle yapılır, çünkü böbrekler zarar gördüğünde enfeksiyon hızla yayılarak hayati tehlike oluşturabilir. Bol sıvı tüketimi ve tedavinin erken başlaması önemlidir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavi Yöntemleri
İdrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde ilk tercih genellikle antibiyotiklerdir. Hangi antibiyotiklerin kullanılacağı ve kullanım süresi, hastanın sağlık durumu ve enfeksiyona neden olan bakteriye bağlı olarak doktor tarafından belirlenir.
Tedavi sürecinde su tüketimini artırmak da genellikle tavsiye edilir. İdrar yolu enfeksiyonlarını önlemek için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
- Bol su içmek.
- İdrarı uzun süre tutmaktan kaçınmak.
- Tuvalet sonrası temizliği önden arkaya yapmak.
- Cinsel ilişkiden önce ve sonra genital bölgeyi temizlemek.
- Cinsel ilişkiden sonra idrar yapmak.
- Genital temizliğinde sabun kullanımından kaçınmak.
- Hijyenik pedleri sık sık değiştirmek.
- Pamuklu iç çamaşırı giymek ve dar giysilerden kaçınmak.
İdrar Yolu Enfeksiyonuna Ne İyi Gelir?
İdrar yolu enfeksiyonları bazı durumlarda kendiliğinden, bazen ise ilaç tedavisiyle geçebilir. Tedavi sürecini hızlandırmak için şu önlemler alınabilir:
- Su tüketimini artırmak.
- Dengeli ve sağlıklı beslenmek.
- Probiyotik içeren gıdaları tüketmek.
- Karın bölgesini sıcak tutmak.
- Turna yemişi (Cranberry) tüketmek.
- Limonlu su tüketmek.
- Maydanoz gibi idrar söktürücü besinleri tüketmek.
Turna Yemişi Tüketmek Neden İdrar Yolu Enfeksiyonuna İyi Gelir?
Turna yemişi (cranberry), idrar yolu enfeksiyonlarına iyi gelmesiyle bilinir. Bunun nedeni, turna yemişinde bulunan proantosiyanidin adlı bileşiğin bakterilerin, özellikle E. coli gibi yaygın enfeksiyon sebeplerinin, idrar yolları duvarlarına yapışmasını engellemesidir. Bakteriler mesane duvarına yapışamadığında çoğalamazlar ve vücut tarafından idrarla birlikte atılabilirler. Böylece enfeksiyon oluşumu veya var olan enfeksiyonun şiddetlenmesi önlenebilir.
Turna yemişi ayrıca idrarın pH seviyesini düşürerek idrarın daha asidik olmasına yardımcı olur, bu da bakterilerin çoğalmasını zorlaştırır. Ancak turna yemişi idrar yolu enfeksiyonunu önleyici bir destek olarak kullanılabilir, enfeksiyon varlığında antibiyotik tedavisinin yerini almaz. En iyi sonuçlar için özellikle şekersiz cranberry suyu veya ekstraktları tercih edilir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.
Kaynakça:
Hacettepe Üniversitesi
Acıbadem Hastanesi
Wikipedia
Memorial